(Ilustracje z Archiwum Księży Jezuitów w Krakowie)
O cudownym obrazie Matki Boskiej Kochawińskiej i jego drodze z lasów nad Stryjem do gliwickiej parafii opowiada w swojej książce ks. Stanisław Kiełb SJ.
Koronacja na Kresach
W sierpniu 1912 roku, w święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, został ukoronowany łaskami słynący obraz Matki Boskiej Kochawińskiej. Koronacji, w obecności ponad stu tysięcy pielgrzymów, dokonał arcybiskup lwowski bł. Józef Bilczewski. W uroczystości udział wzięli biskupi: przemyscy Józef Pelczar i Karol Fiszer, tarnowski Leon Wałęga, krakowski Anatol Nowak i co znamienne – liczne duchowieństwo obrządku ormiańskiego i greckokatolickiego.
W tym roku odbędą się uroczystości jubileuszowe z okazji 100. rocznicy koronacji obrazu Matki Dobrej Drogi, który to tytuł Maryja posiada od początku kultu. Uroczystości odbędą się w Gliwicach, w parafii ojców jezuitów.
Dzieje obrazu i kultu
Kochawina to niewielka miejscowość niedaleko Żydaczowa, nieopodal ujścia Stryja do Dniestru, w dawnym województwie lwowskim z czasów II Rzeczpospolitej, obecnie na terenie Ukrainy.
Początki nabożeństwa do Matki Boskiej Kochawińskiej sięgają pierwszej połowy XVII wieku. Jako datę przyjmuje się cudowne wydarzenie w 1646 roku. Dekret z roku 1755 uznaje obraz za cudowny i łaskami słynący. Cudownie znaleziony obraz o rozmiarach 70×100 cm jest piękną kopią obrazu Matki Bożej Śnieżnej. W dolnej części widnieje napis: O Mater Dei electa esto nobis via recta – O Matko przez Boga wybrana, bądź dla nas prostą drogą (do Pana). Dzieje obrazu wplatają się w burzliwą historię II Rzeczpospolitej. Od początku stał się obiektem kultu i pielgrzymek nie tylko katolików, ale również przedstawicieli innych wyznań.
W cytowanej przez ks. St. Kiełba SJ „Gazecie Kościelnej” z 1894 roku czytamy: Kochawina jest w niezmiernej czci ludności wszystkich trzech obrządków. Rusinów schodzi się do niej więcej nawet niż łacinników, a bywają dnie w roku, w którym gromadnie z Kut przychodzą Ormianie.
Dokument z 25 kwietnia 1931 roku ks. arcybiskupa Bolesława Twardowskiego oddaje w opiekę i zarząd kościół z cudownym obrazem Najświętszej Maryi Panny Kochawińskiej i beneficjum w Kochawinie zakonowi ojców jezuitów. Uwieńczyło to kilkuletnie starania ks. prałata Jana Trzopińskiego, proboszcza sanktuarium, o przekazanie pod opiekę miejsca kultu tym zakonnikom.
Szeroki rozwój kultu był spowodowany przede wszystkim licznymi świadectwami cudownej ingerencji Matki Boskiej Kochawińskiej w wielu trudnych sprawach, powierzanych Jej wstawiennictwu. Znakiem specjalnej opieki był też fakt, że pomimo licznych dziejowych zawirowań wojennych cudowny obraz nigdy nie uległ zniszczeniu.
Wędrówka obrazu
Punktem zwrotnym w dziejach sanktuarium w Kochawinie był rok 1944. Na wieść o zbliżającej się armii sowieckiej w ołtarzu umieszczono przygotowaną potajemnie w 1939 roku kopię. Oryginalny obraz wraz z kielichami i ornatami ojcowie jezuici przewieźli do sanktuarium w Starej Wsi koło Brzozowa, gdzie przebywał przez 20 lat w kaplicy domu zakonnego. W tym czasie kościół w Kochiwanie został zdewastowany i zamieniony na składnicę lnu. W roku 1991 kościół przekazano ukraińskim zakonnikom redemptorystom. Obecnie jest to monastyr św. Gerarda.
Oryginalna ikona Matki Boskiej Kochawińskiej została w 1965 roku poddana gruntownej renowacji w pracowni Wacława Szymborskiego. Przywrócono jej pierwotny wygląd i umieszczono w kaplicy Rezydencji Prowincjałów Towarzystwa Jezusowego w Krakowie.
W 1972 roku w uroczystej procesji przeniesiono obraz do kościoła św. Barbary. Dwa lata później obraz przewieziono do Gliwic, do parafii pw. św. Bartłomieja, którą opiekowali się księża jezuici.
Uratowana również przez Polaków kopia obrazu z kościoła w Kochawinie w roku 1960 została umieszczona w parafii św. Antoniego z Padwy w Ściechowie koło Gorzowa. Sanktuarium w Gliwicach Kolejne lata przyniosły budowę nowych osiedli mieszkaniowych na terenie parafii św. Bartłomieja, obejmującej 37 tys. mieszkańców. W 1983 roku ordynariusz opolski ks. biskup Alfons Nossol wystąpił do ks. prowincjała jezuitów Eugeniusza Ożoga z propozycją, by jezuici podjęli się budowy nowego ośrodka jako Sanktuarium Matki Boskiej Kochawińskiej na osiedlu Kopernika w Gliwicach. Starania u władz miasta o wyznaczenie terenu i pozwolenie na budowę trwały prawie 10 lat. Wybudowano kościół, dom zakonny, powołano Centrum Kształcenia i Dialogu „Theotokos”. 26 sierpnia 1994 roku w uroczystej procesji obraz przeniesiono do nowego Sanktuarium. W każdą środę Nowenna do Matki Dobrej Drogi gromadzi wielu czcicieli ufnych w Jej skuteczne wstawiennictwo. Dokumentowane są nowe świadectwa łask doświadczanych za Jej przyczyną.
Jubileusz
Przygotowania do uroczystości jubileuszu z okazji 100. rocznicy koronacji obrazu Matki Boskiej Kochawińskiej rozpoczęto z końcem ubiegłego roku. Program obejmuje szereg inicjatyw towarzyszących, które są rozplanowane na każdy miesiąc aż do 8 września – zakończenia roku jubileuszowego. Główne uroczystości odbędą się w maju: 9 maja uroczysta nowenna z okolicznościową konferencją, do 11 maja Msze św. z konferencjami, 12 maja festyn parafialny, 13 maja uroczystości odpustowe. Na stronie parafii: www.jezuicigliwice.pl można zapoznać się ze szczegółami programu.
/Lucjan Miozga/ (PSJ, maj 2012)
