(fot. Mariusz Han SJ)
Warto poznać finał historii książki. Jej tytuł brzmi: „ALBANIA. Zarysy etnograficzne, kulturalne i religijne”. Została wydana w Krakowie w 1893 r. w Drukarni „Czasu” Fr. Kluczyckiego i Spółki, a – jak czytamy na stronie tytułowej – „skreślił” ją ks. Marcin Czermiński.
Marcin Czermiński (1860-1931) był polskim jezuitą. Studia odbył na Papieskim Uniwersytecie w Rzymie i już jako ksiądz diecezjalny wstąpił do Towarzystwa Jezusowego. Przez trzydzieści lat był redaktorem naczelnym czasopisma „Misje Katolickie”. Opublikował wiele książek i artykułów. Niewątpliwie należy do ojców polskiej misjologii. To on publikował na łamach „Misji Katolickich” listy błogosławionego ojca Jana Beyzyma, „posługacza trędowatych na Madagaskarze, przyczyniając się w wybitnym stopniu do wybudowania przez niego szpitala dla trędowatych w Maranie.
Owocem podróży ojca Czermińskiego na Bałkany pod koniec XIX wieku była m.in. wspomniana książka o Albanii. Teraz, po ponad stu dwudziestu latach od jej krakowskiego wydania, ukazał się w Tiranie jej albański przekład. Tłumaczem książki jest profesor Leonard Zissi, który przed laty studiował w Polsce i zna doskonale nasz język. Jest przewodniczącym Towarzystwa Przyjaźni Albańsko-Polskiej oraz wielkim popularyzatorem polskiej kultury w Albanii. Zachwycił się książką o. Czermińskiego, zawierającą ważne i ciekawe dla Albańczyków informacje o ich kraju, który aż do 1912 r. pozostawał przez wieki pod panowaniem otomańskiego imperium.
Podczas niedawnej, jednodniowej podróży papieża Franciszka do Albanii, nuncjusz apostolski w tym kraju, abp Ramiro Moliner Inglés, wręczył Papieżowi w nuncjaturze egzemplarz książki o. Marcina Czermińskiego. Prawdopodobnie Papież Franciszek nie przeczyta jej po albańsku, ani po polsku… Ale przynajmniej dowiedział się, że jego współbrat, polski jezuita, napisał dzieło o Albanii, którą odwiedził Papież, też jezuita.
O. Bogusław Steczek SJ/ RED.
